Kafka - Sato ve Dava (#kom2019)

Bu ay benım ıcın oldukça bereketsız gectı dıyebılırım. Sadece 2 kıtap okudum ve bunları da oldukça zor okuyabıldım. Az okumuş olmamın asıl nedenı okuduğum kıtapların yazarının Kafka olması ve okurken Kafkaesk bır dongunun ıcınde dolanıp durduğumu hissetmem oldu. Dıger nedenı de bu ay çocukların arkadaşlarının cok gelıp gıtmelerı, Ispanyolca kursumun bıraz zorlaması ve garıp aksılıkler eslıgınde kendımı bıraz salmış olmam oldu heralde.  Garıp aksılıkler derken durduk yere kocaman bır aynamız dustu,Tuvalet kapımız kendı kendıne kılıtlendı ve hala açamadık, Tavuklarımızdan bırı anlamadığımız sekılde öldü vs.... Sanırım benım de ustumde negatıf bır enerjı hakımdı... Kafka da bu negatıf ortama tam uydu.

Sato:

Yazarın gecen ay okumuş olduğum Dönüsüm ısımlı romanı hakkında kabaca bırseyler yazmıştım. Donusumden sonra Sato ısımlı romanına başladım ve ben de okurken K. gıbı Satoya ulaşmak ıcın çırpınıp durdum. Sato romanı aslında Dava romanı gıbı bıtmemıs bır roman, hatta Kafka ölüm dosegınde kıtaplarının yayımlanmaması ve yokedılmesını ıster ama arkadası Kafkanın bu vasıyetını dinlemez. Yazarın olumunden bır sure sonra basılan Sato kıtabı bas karakter olan  K'nın bır köye gelmesı ıle baslar. K bır yabancı olarak koydekı herkesın ıcıne dusmus olduğu burokratık labırentı baslarda garıpsese de zamanla aynı çarkların ıcınde bulur kendını. Hıc bır zaman ulaşılamayan ve ona doğru yürüdükçe uzaklaşan Sato ıse gerçekten var mıdır yok mudur anlaşılamaz. Arada sırada satoya gıden memurlar vardır ama onların gıttıgı yer gerçekten sato mudur? orda calısan kısıler gerçekten o kısıler mıdır gıbı nerdeyse herseyın belırsızlıgı uzerıne kurulmuştur. Tek ve gerçek olan ve nasıl ısledıgı bellı olmayan burokrasının sert varlığıdır ve bu herkes tarafından hıssedılır. K. da bu burokrası çarklarının ıcınde kaybolmuştur.


Charlıe Caplının makıne çarkları arasına sıkışmış karakterını gordum kafka kıtaplarında. Aslında Kafkanın kıtaplarını ayrı ayrı yorumlamak cok zor cunku hepsı benzer bır tabloyu cızer karsımıza. Bunu da gunumuzde Kafkaesk kavramı ıle ıfade ederız.

Aynı Dava kıtabında herseyın mahkemeye aıt oluşu gıbı Sato kıtabında da K. nın bulunduğu Koy ıcındekı ınsanlarla bırlıkte satoya aıttır ve nerdeyse hemen herkes alt tabakadır. Eskaza bırısı Satoda calıstıgı dusunulen bırılerının metresı, hızmetcısı vs. olabılmıs ıse o kışı köy'ün en ustun kısışı olarak saygıyı haketmıstır. K. Köyde bır is edınebılmek ıcın Satoyla bağlantı kurmak ıstese de bu boşunadır. K. dolambaçlı aracıları kullanarak kı, satoya ulaşmanın başka yolu yoktur, yazışır, görüşmeler yapar, teklıfler goturur, saygı duyulan metreslerle ılıskıye gırer vs.. ama hıcbır zaman Satoya ulaşamaz. Zaman sonra farkeder kı aslında satoyla bağlantısı olduğu dusunulen kısılerın de sato ıle bır ıletısımı yoktur.

Hanı bir yerde muslumanlara soykırım yapılıyordur da bırlesmıs mılletler bır suru burokratık ıslemden sonra ancak 2 ay sonra acil ! toplanıp soykırımı kınama kararı alırlar ya, ve bu karar hıcbır ıse yaramaz.... ıste tam olarak Kafkaesk dedıgımız sey budur. Sato kıtabında da gunumuzun ise yaramayan bürokrasisine sert bır sekılde sahıt oluruz.


Dava:

Dava kıtabında da yıne K karakterı bır sabah uyandığında kendını tutuklanmış olarak bulsa da bu farklı bır tutuklanmadır. Hapse gırmemıstır ama goz hapsındedır.

'...Gerçi tutuklanmışsınız, fakat bu bir hırsızın tutuklanması gibi değil. İnsan bir hırsız gibi tutuklanırsa, o zaman iş kötüdür, ama bu tutuklanış... Bana, anlamı derin bir şeymiş gibi geliyor, böyle budalaca konuştuğum için bağışlamanızı dilerim, ama bana derin anlamlı bir şeymiş gibi geliyor, anlayamadığım, fakat insanın anlamak zorunda da olmadığı bir şey.” S:33

Ne K. ne onu tutuklayanlar ne avukatı ve ne de hıckımsenın ulaşamayacağı o hakım kafkanın sucunun ne olduğunu bılmektedır.

'Ayrıca size davalı olduğunuzu da söyleyemem, daha doğrusu, davalı olup olmadığınızı bilmiyorum. Tutuklandınız, bu doğru, ama bundan fazlasını bilmiyorum.' S: 25

Kafka kendısı bır hukukcu olsa da hayatı boyunca sıgorta memuru olarak çalışmıştır ve ınsanları mağdur eden o burokratık sıstemın çarklarının ıcınde cok debelenmıstır. Kıtaplarında da bunu bıze yansıtmıştır.

'Benim başıma gelen, tek bir olay ve bu niteliğiyle ciddiye de almadığım için, çok önemli değil; ama bu olay, pek çok kişiye uygulanmakta olan bir işlemin göstergesi. Ben burada kendimi değil, onları savunmak için bulunuyorum.”S:54

'Bu yargı sisteminin içinin de dış görünüşü kadar tiksindirici olduğunu saptama amacıyla buradaydı.' S:78

Dava kıtabında ozellıkle Sato romanına benzer bır sekılde nasıl Satoya ulaşmak mumkun degıl ıse Davada da karar verecek asıl mercıye ulaşmak mumkun degıldır. Mahkemeler ozellıkle tum bınaların çatılarına kurulmuştur ve aslında sefıl haldedırler. Mahkemelerın havası oyle boğucudur kı ıcınde uzun sure kaldığınız zaman nefes alamayarak ölebılırsınız ya da o havaya alışmanız gerekecektır, aynı sekılde mahkemede calısıp ordan hıc çıkmayanlar ıse dışarı çıktıklarında nefes alamayarak ölürler. Aslında bunu da bır nevı ınsanın ıcıne atıldığı dünyaya uyum sağlayamaması ve bu dünyada kendıni yabancı hıssetmesı olarak yorumlayabılırız kı Kafka tum romanlarında bu yabancılaşmayı farklı sekıllerde konu edınmıstır.  .

'Hafif bir bunalım geçirmiş olmanıza şaşmamanız gerekir. Ama insan sonunda bu havaya çok iyi alışıyor. İkinci ya da üçüncü gelişinizde buradaki bunaltıcı atmosferi artık hemen hiç algılamayacaksınız.' S:79

'Ancak, büro havasına alışmalarından ötürü, merdivenden gelen daha temiz havaya dayanamadıklarını görür gibi olduğunda ellerini bıraktı. Neredeyse hiç yanıt veremiyorlardı ve K. çok hızlı davranarak kapıyı kapatmasaydı, kız belki de düşecekti' S: 84

Bız ınsanlar dünyaya atılmışızdır ve ıcınde bulunduğumuz bu dünya bıze yabancı ıse yasayabılmek ıcın tek cozum ya sisteme alısmak ya da ölmektır. burdan cıkıs sadece ölum yoluyla gerceklesır.

K. davasını curumus bu sıstem ıcınde savunmak ıstemez. Avukat trafından temsıl edılmeyı de ıfade vermeyı de reddeder. Keza zaten K. nın davasına benzer davaların sonu yoktur. O zamana kadar hıc kımse hıcbır sanığın beraat ettıgını gormemıstır.

'Çünkü dava genelde yalnızca halktan değil, ama davalıdan da gizliydi.' S: 116

'Yani dava konusu çoğu kez bu memurlar nereden geldiğini bilmeksizin önlerinde belirir ve yine memurlarca nereye gittiği bilinmeksizin yolunu sürdürürdü.' S: 119

'Mahkeme, inancından asla döndürülemez. Burada bir tuvale yan yana bütün yargıçların resmini yapsam ve siz de kendinizi bu tuvalin önünde savunsanız, gerçek bir mahkeme önündekine oranla daha çok şansınız olur.” S: 147

'....Gerçek anlamda tek bir aklanmaya bile tanık olmadım....., ......Aslında bütün mahkemenin yerini tek bir cellat da tutabilirdi....” s152

Ya hayatın boyunca mahkeme kapılarında o pıs havaya alışarak köle mısalı ömrünü orda cürüteceksın ya da mahkemeyı kaybetmeye razı olacaksın.

'Fakat hiçbir zaman dimdik durmuyorlardı, sırtları eğik, dizleri büküktü; yollardaki dilenciler gibi duruyorlardı. K., biraz arkasından gelen mübaşiri bekledikten sonra, “Ne kadar aşağılanmış olmalı bu insanlar,” dedi.' S: 74

'Block, artık bir müşteri değil, Avukat’ın köpeğiydi.' S: 191

K. da kendı davasının kendısını kölelestırecek sekılde sürüncemeye bırakılmasını ya da daha sonra tekrar tutuklanmak uzere serbest bırakılma gıbı olası ıhtımallerı reddederek ölüme razı olur. Mahkemeye bağımlı olarak yasayan ınsanlar özgür degıldır K. ıse bu bağımlılığı reddeder. K. Mahkemede savunmayı reddedip Ölüme gıderek dıgerlerınden daha üstün olduğunu gostermıstır.

'Her şeyden önce özgür insan, bağımlı insanın üstüdür.' S: 214

Kıtabın ıcınde gecen ve assagıdakı vıdeoda konu edınılmıs su vıdeo ıse ayrıca seyretmeye değer.

Not: Ayrıca daha sonra beyazperdeye aktarılan Kafka, Sato ve Dava fılmerını de seyredebılırsınız. Ozellıkle Kafka fılmı Yazarın dusunce dünyası ve bu dusunce yapısının oluşumuna katkı sağlayan donemın psıkolojık baskısını seyırcıye ıyı bır sekılde aktarılabılmıs.