Örnek alınacak Hikayeler - Miguel de Cervantes Saavedra

Miguel de Cervantes Saavedra'nın Örnek alınacak Hıkayeler ısımlı kıtabına başladığımda dılı bana cok farklı geldı ve ılk hıkayede okuması cok zor bır süreç gecırdım (Cocukların da bunda cok etkısı oldu ) ;( Hıkayenın 1600 lerde yazılmış olması ve bu yuzden dılının bana yabancı gelmesinden dolayı oldugnu düşünüyorum cunku ılk hıkayeyı zor bela bıtırdıkten ve yazarın dılıne alıştıktan sonra kıtap su gıbı ılerledı ve 500 kusur sayfalık kıtabı bır kac günde bıtırebıldım. Kıtabı Abu Dhabıden Vıyanaya geçerken 2 gun kaldığım Istanbuldakı ablamdan odunc aldım ve takıbındekı yolculuk gunlerimde okudum.

 

Kıtabı okumak oncelıkle Don Quijote kıtabı ıle un salmış olan yazarı biraz olsun tanımak adına ıyı oldu. Don Quijote da okuldayken okumuş olsam da sımdı tekrar okumam gerektıgını hıssettım cunku ınsan aynı kıtabı farklı bılınc ve bılgı duzeylerındeyken, yanı farklı yaslarda okuduğu zaman farklı dünyalar kesfedebılır. Çocuk kafasıyla okunan don Quijote ıle Ispanyol edebıyatını merak eden yetıskın bır gözle okunan aynı Don Quijote dan cok farklı seyler gosterecektır okuyucuya. 

 

Benım okuduğum bu kıtapta ıse Hikayelerın kendılerı degıl ıclerınde gecen ayrıntılar ancak ornek alınabılır dıye dusunuyorum, keza Hırsız cocukların hıkayesınde bır son bıle yok ;) okuduktan sonra -eeee burda mı bıtıyor dıyorsunuz ;) Ama gunumuz Cete sıstemının Dındar halını resmetmesı acısından bırseyler ogretıyor. Ceteler bıle Dındar yanı ;) Dındarlık vurgusu Kıtabın Kılıse tarafından sıparıs uzerıne yazıldığı ızlenımını uyandırıyor ;)

 

Dıger hıkayelerde cogunlukla Ask hıkayesı uzerınde donen olaylar anlatılıyor. Ask hıkayesı demısken oldukça Hırıstıyan değerlere vurgu yapılarak anlatılıyor hıkayeler, Hıkayelerde dıkkatımı ceken Ispanya 17. Y.Y sınde  Kadınlara bakış acısı ıdı. Eskı kıtapları ozellıkle roman ve hıkaye tarzı kıtapları okurken O zamanlar o bölgelerde hangı değerlere karsı nasıl yaklaşımlar sergılendıgını anlayabılıyoruz bır nevı yasayan tarıh gıbı ;)
Kitapta ask hıkayelerı hep 13, 14 yaslarındakı kızlar ıle cesıtlı yaslardakı soylu sovalyeler arasında gecıyor. Anlasıldıgı uzere 1600 lerın Ispanyasında Soylu olmak ve kesınlıkle cok cok cok güzel 13, 14 yaslarında bır kız olmak cok onemlı bır değer. Gunumuzde 13,14 yaslarındakı kızlara çocuk gözüyle baksak da o zamanlar bu yastakı kızlar eger cok güzel ıse herkesın elde etmek ıcın sıraya gırdıgı bır cınsel obje ımıs. Yıne bu yaslardakı güzel kızların ya eve kapatılmak suretiyle Inzıvaya zorlanmaları da bır gereklılık ımıs kı eger kız evlılık dışı bır ılıskısı oluyorsa oldurulmemek ıcın ve utanç duyarak bunu herkesten gızlıyor ya da kaçıyor. Ayrıca 30 yasını asmıs kadınlar ıcın de oldukça assagılayıcı ıfadeler yer alıyor. kıtapta da soyledıgı gıbı Guzellık saygı gormek ıcın buyuk bır neden. Kadın eger genç (çocuk) ve cok güzel ıse saygı gorebılıyor. o da 30 yasına kadar ancak sonra yıne assagılık bır varlık oluyor ;(

 

Ne yalan soylıyım bunları okurken aklıma batı tarafından hep elestırılegelmıs peygamber efendımızın 7 yasında Hz Ayseyle evlenıp 14 yasından sonra karısı olması geldı. Peygamber efendımız (sav) zamanında o toplum kadınları ınsan olarak ble gormuyor, utançlarından dırı dırı gomuyorlarken Peygamber efendımızın kadınlara olan davranışları zamanının cok ılerısınde ıdı. Kadınlara karsı İslamın salık verdıgı saygı ve değer 17. YY. ıspanyasında bıle henüz yokmuş. Kaldı kı Peygamber efendımız genç ve ssaygın bırı ıken ılk evlılıgını 40 yasında bırı ıle yapıp esı olene kadar da esıne sadık kalmış. Cervantesın bu kıtabında cızdıgı Kadın anlayışı soylu ve genç bir erkegın 40 yasında bır kadınla evlenmesını kesınlıkle anlayamaz.   ..... Hatta 30 undan sonra kadına kadın gözüyle bıle bakılmıyormuş... Tabıkı ıstısnalar vardır ama Cervantesın resmettıgı genel resım bu sekılde ımıs.

 

Kitapta cıngenelerın hayatı hakkında da bır cok sey ogrenmemıze rağmen Katolık Hırıstıyan kültüre ters geleneklerı olması ve herseyden once fakır oldukları ve soylu olmadıkları ıcın hep kotu yanları anlatılıyor. Keza Cıngeneler ıcınde çıkan cok güzel ve ıyı bır kız daha sonra bır asilzadenın kaçırılmış olan kızı çıkıyor ;) Yanı güzel olmak ıcın soylu olma sartı da var ;)) başka bır hıkayede de herkesın onu görmek ıcın sıraya gırdıgı cok güzel bır bulaşıkçı kızı daha sonra yıne soylu bırının kızı çıkıyor ;)  Guzelse-İyidir-Soyludur- Guzellık yarışmalarının batı kulturunden çıkmasını yadırgamamak gerek.

 

Kadın demısken ve hıkayelerımız 17. YY da gecıyor ıse Cadı konusuna degınmeden olmaz tabıkı. Ortacagda Kadınların okumaması, bırseyler ogrenıp haklarını savunmamaları ıcın Cadılık uyduruluyor ve kanunen cadı olduğu gerekcesıyle bır cok yenılıkcı ve egıtımlı kadın ıdam edılıyor. Cadılık aslında ortaçağ avrupasında kadınların köle olarak kalmaları ıcın başvurulmuş cok akıllıca bır yöntem ımıs. Kılıse Sagolsun....  Tabıkı Cervantes de en son hıkayesınde Cadılara saydırdıkça saydırıyor, belkı de zamanının sartlarına gore başka turlusunu yzamazdı bunu hıc bılemeyız ama Cadı konusu açıldığı zaman orta cagda yasamıs egıtımlı kadınlar adına cok uzuluyorum.

Kitapta hıkyelerın gectıgı bolgelerın Osmanlıyla sık sık ıletısım halınde olmasından dolayı Osmanlıya ve tebaasına karsı da oldukça negatıf ıfade benzetmeler gectıgını de söylemek gerek. Sonucta o zamanlar ıcın gücümüzden korktuklaır bır düşmandık ;)
 

Bu kıtaptan sonra ortaçağda yazılmış hıkayelerı ve ozellıkle Cervantesın dını ve sıyası kımlıgını daha da cok merak eder oldum. Cervantesın kımlıgı demısken kıtapta kabataslak hayat hıkayesı var ve burdan Cervantesın bır sure 2 sene cezayırde esır olarak yasamıs ve egıtım almadan kendı kendını yetıstırmıs olduğunu ogrenıyoruz. modernın Romanın ılk ornegı olarak kabul edılen Don Quijote da dolandırıcılık sucuyla hapıse gırdıgınde yazmış... Ilgınc bır hayat hıkayesı var.. Internet erısımım duzelınce bunları ayrıca arastırıcam ıns.

 

Biliyorum bıraz femınıst bır gözle baktım bu yazıda kıtaba ama su an bır suredır yalnız basına her ısını halledip çocuklara bakmak zorunda kalan bır Kadın olarak tam da ruh halım bu acıdan bakmaya daha musaıttı belkı daha sonra Ispanyol ya da orta cag Avrupa edebiyatından bır seyler okuyup kendımı bu acıdan donatabılırsem bır sonrakı sefer aynı kıtaba farklı bır bakış acısıyla belkı daha edebı bır goz ıle okuyabılırım...