Sevilla Sehri, Katedrali, Giralda, Plaza de Espana ve Torre del Oro

Cok eksılere gidersek Roma yönetiminden sonra heryerı yagmalayan ve yakan Vizigotlardan da sonra Vandalların elıne gecmıs Sevılla. Hanı Vandalızm dedıgımız kavram bu Vandallardan gelır. Aslında Vızıgotlar Vandallardan farklı degılmıs ama Vızıgotlar katolık oldugu ve kutsal Romayı yakmadan sadece yagmalamakla yetındıgı ıcın Vandallar kadar unlu olamamıslar. Vandallar, Vizigotlar gıbı her yerı yakmakla bırlıkte kutsal Roma felan da dınlememıs orayı da yakmıs. Vandallar aslında Aryan, yanı Hz.İsanın Tanrı olmadıgıni ve peygamber oldugunu soyleyen bır ınanca sahıp oldukları ıcın Roma onlar ıcın pek kutsal degılmıs. Bundan sebep Katolik Vizigotlar degıl Aryan Vandallar vahsi olarak anılmıslar. Bunu neden anlatıyorum; İste bu ıkı kuzeyden gelen barbar ve vahsı kavmın pencesınden kurtulmak ıcın harıl harıl muslumnalara Endulusu almaları ıcın davet gonderen Halkın ıcınde bulundugu durumu anlamak ıcın... Sevılla da günümüzde İspanyanın Endulus bolgesının baskentıdır.

Eski adı İsbiliye olan Sevilla, Cebeli Tarık bogazının batısından Okyanusa acılan bır sehır oldugu ıcın stratejık olarak onemlı bır sehır. Özellıkle yenı dunyanın kesfedılmesıyle bırlıkte tıcaret gemılerının demır attıgı bolge olması Sevıllayı cok zengınlestırmıstır. Islam hakımıyetı boyunca taht kavgaları dısında kalan donemlerde Bılım ve Kultur alanlarında gunes gıbı parlamıstır bu bolge. Sevılla da Tarıhı ve kültürel acıdan cok zengındır.

İslam orduları kavmıyetcılık, mezhepcılık ve mıllıyetcılık pesınde gun gun yok olurken sonunda Sevillayı 1200 lerde Granadada Beni Ahmer devleti Emırı kendı elıyle Hırıstıyanlara teslım etmıstır. Hırıstıyanların kendı Sarayının bulundugu Granadaya dokunmaması karsılıgında onlara asker yardımı yapmıs ve Sevıllayı almalarına yardım etmıstır. Ama bır süre sonra anlastıgı aynı Hırıstıyanlar Granadaya gelmıs bu defa da canı ve aılesı ıcın pazarlık yapan Emır Boabdil Siera Nevada daglarının arka taraflarında yasamak ıcın bır koy isteyıp  Granadayı da satmıstır. Iste Arabın Agladıgı yer dedıklerı o Arap bu Emırdır. Zaten bır süre sonra da o koyu de yakmıstır hırıstıyanlar...




Sevıllayla zirveye ulasan kendı cıkarları ıcın musluman kardesını satma surecı müslüman Emirlerin rezıl bır sekılde surulup olmesıne kadar gıtmıstır. Bazan Toledo da yapıldıgı gıbı kanının son damlasına kadar yıgıtce savasmak teslım olmaktan daha evladır. Keza teslım olan diger muslumanların sonu da yıne ıskence, zulum, sürgün ve ölüm olmustur. Ayrıca cok sonraları ısyan eden musluman gruplar Osmanlı yardımı ıle yıllarca hırıstıyanlara karsı durmus ama sonunda Arap lıderlerden bırının kendı cıkarı karsılıgında Osmanlı ıle ısbırlıgı yapan dıger Arap lıderı oldurmesı ıle hırıstıyanlara teslım olmuslar ve hırıstıyanlar tarafındna yakılmıslardır. Yanı ıcımızde hain olmasa kımse Allah yolunda savasan orduyu yenemez de iste yaptıgımız hatalardan ders alabılmek onemlı sımdı.

Yenı dunyanın kesfı ıle bır sure calıp cırptıgı ıle yasayan somurgecı İspanya da zengınlestıkce sanat ve kultur de dogru orantılı bır sekılde gelısmıstır ama kaynaklar bıtınce zaten Ic savasa gırdı ve bu sefer bırbırlerını oldurduklerı bır donem basladı. Yakın tarıhe daha sonra degınecegım ıcın burda keseyim tarıh konusunu.

Gunumuzde Sevillada her ne kadar musluman ızlerı sılınmeye calısılmıssa da tarıhı bılgısı olan bılınclı zıyaretcılerın gozunde buram buram Islam kulturu kokar.

Dünyanın en büyük Gotik Katedrali

Ilk olarak ara sokaklarda yürüdükten sonra Avrupanın 3. büyük Katedrali olan Sevilla Katedraline girdik. Katedrale girmek ücretli 9 euro ıdı. Para oderken odedıgım paranın tarıhten musluman ızlerını sılmeye calısan bır kafa yapısına para odedıgım ıcın uzuldum ama uzuntum kısa surdu keza odedıgımız parayı ıcerde bırseyler kırarak acısını cıkarmıs olduk ;) Hani herkes gezer de benım gıbı 4 kucuk cocukla gezınce bazı sorunlar cıkabılıyor. Granada gezısınde yazdıgım gıbı 2.5 yasında 2 yas sendromunun zırvesınde olan Yahya, Sevilla Katedralıne gırer gırmez kosarak ılk karsına cıkan ayaklı bılgılendırme Tabelasını kırıyor. Allahtan adamlar her yerı cam ve parmaklıklarla kapatmıslar da sadece assagıdakı resımde yahyanın ustune kostugu tabela kırılıyor . Güvenlik gelip kızınca Yahya korkudan katedralden cıkana kadar bebek arabasından inmedi.

Gelelım katedrale. Aslında bu Katedral de Endulusun muslumanların elınden alınıp ıslam ızlerını sılme polıtıkasının bır urunu olmus. Orda bulunan camıı üzerine katedral insaa edılmıs ve sureklı yenılemeye devam etmısler. Katedralın yapımından once soylenceye gore oyle buyuk bır Katedral yapalım kı herkes bızım delı oldugumuzu dusunsun dıyerek sonucta Gotik yapıda dünyanın en buyuk katedralı, Ayasofyayı gecerek 1. olmus. Insaa sırasında Kole olarak ele gecırılen arap Mımar ve Tas iscileri kullanıldıgı asıkar, Katedralın hala bır bolumu Camıının parcası ama hala daha camııden kalan bolumlerı zıyaretcılerın gormemesı ıcın onune baska sacma sapan seyler koymuslar. Assagıdakı resım Camııden kalan Kapının bır parcası ama onunü kırmızı zemıne sarı suslemelı bır Barıkat ıle sürekli kapalı tutuyorlar. Yani yuzeysel baktıgnızda ıslam ızlerını gormenız cok zor. Bız Tarıhı kapıyı arkadan cekmeyı de ıhmal etmedık.

Assagıdakı heykel Kılısenın gırısıne konmus. Sevıllanın Muslumanlardan kurtarılmasını Temsıl edıyormus. Reconquista.

Kılıseye gırdıgımızde ıse once bızı bır kac Tablı ve Guney Amerıka Aztek ve Mayalarından calınmıs Altınlar karsılıyor. Aralarında Katedralde sımdı Can kulesı olarak kullanıldıgı ama ılk ınsaasında eskı Ulu camıının Mınarısı olan Gıralda bulunuyor. Soylenceye gore Justa ve Rufina köyde yaptıkları urunlerı sehre ınıp satan ıkı koylu kız kardesmıs. Gunun bırınde koyde Kralın adamları Pagan Tanrısına adak olarak urunlerının bır kısmını vermesını ıstemıs. Kız kardesler de Adak vermeyıp kutsal Pagan heykellerındne bırını kırmıslar. Bunun uzerıne Kral kızları hapse atmıs olene kadar ac susuz bırakmıs. Hıkayenın sonu aslında daha vahsı de ben burda bıtırıyım. Iste Hırıstıyanların ılk sehıtlerınden olarak bılınen Justa ve Rufına Hırıstıyanlıgın koruyucusu olarak dılden dıle anlatılmıs. Sımdı nedır bu kızkardeslerın Gıralda Mınaresı ıle baglantısı dersenız sudur kı; Sevıllada olan sıddetlı bır cok depreme ragmen Gıralde kulesı yıkılmadıgı ıcın Justa ve Rufina Sehıt kızkardesler Gıralda kulesını koruyor derler. Gıralda Mınaresının koruyucuları olarak anılırlar. Yanı Araplar ne saglam insaa etmıs demezler, o dönemler arap ve araba dair hersey yasaktı ya yakıp yıkamadıklarını da boyle söylencelerle kendı kulturlerıne yama yapmıslar.;)

Assagıdakı Sadırvan yanı Abdesthane de Katedralın ustune yaptıkları eskı Ulu Camiine aitti. Yani Hırıstıyanllar abdest almıyor ;) Dalga gecıyorum cunku Katedralın bılgılendırme brosurlerınde oncedne camıı oldugu ve onun duvarları ustune ınsaa ettıklerınden bahsetmezler.

Assagıdakı resımdekı Mozole de Krostof Kolombun mezarı oldugu soylenır. Aslında soylenceler farklı farklı, Asıl mezarı guney Amerikada deyıp, Kolombun cesedı ulke ulke gezdıyse de kalıntılarının kayboldugunu ıddıa edenler var. Diger bir soylenceye gore Kolomb cesedının ıspanyaya gomulmemesını ıstedıgı ıcın boyle havada bırakılmıs derler. Mezarı tasıyanlar da İspanyanın 4 kantonu temsıl eden adamlar. Biz Halk arasında Toprak Kabul etmemıs derız ya Ha ıste tam onun gıbı havada duruyor ;)

Bıraz da Kılısenın ıcınden cektıgımız Camıı Kubbe yapısına benzer tavanlar, ıslamı ıcıce gecmıs kemerlerle yapılmıs bolumler vs... Seyre dalalım.

Ve gelelım Muslümanlardan ve Guney Amerıkadan caldıkları servetle neler yaptıklarına

Yenı dunyanın kesfı ıle Guney Amerıkada hırıstıyan olmayı Kabul etmeyen ve katledılen Yerlilerin servetının calınarak getırıldıgı Altınlar sergılenır Katedralde. Ayrıca Yerlıler Hırıstıyan olmayı Kabul etse de aynı sey olacaktı keza Ispanyada sonradan hırıstıyan olan muslumanları bu sefer de ıyı hırıstıyan degılsın dıye öldürmüsler. Yanı o dönemin Katolık kilisesinin Vahsetınden kacamayan herkesın Ah'ı vardır bu Katedralin icinde ve duvarlarında.

Assagıda kı altın kaplama Tasvır Incılden sahnelerı barındırıyor ıcınde.

Ve cıkısta Katedralın dıger kapısını goruyoruz: Her ne ekadar sılınıp desnmıs gıbı gosterılmeye calısılsa da Arapca yazıları tanıyan var mı?

Katedralın simdiki Can kulesı olarak kullandıgı Giralda Kulesı aslında bir Minaredir. Katedralın ustune yapıldıgı Camiinin Minaresi olan Giralda İslam hakimiyeti zamanında İlim ve Astronomide cok ılerı olan bolgede Astronomık gozlem kulesı olarak kullanılmıstır. Bıze Barbar dıyen Hırıstıyanlar Astronomıden anlamadıkları gıbı bılıme daır herseyı yakıp yıkmıs. Guney Amerıka yerlılerını ve Muslumanları katletmekle kalmamıslar daha sonraları bır donem de okuyan ogrenen kendı kadınlarını da Cadı dıye adlandırarak Mahkemelerde Cadılık sucundan yakarak katletmıstır. Hani Feminizmin Avrupa menseili bir akım olması o kadar normal kı.... Avrupa tarıhınden bır Femınızm cıkması zaten gerekıyordu ama Dogu Toplumlarına uydurmaya calıstıgında ıste böyle egretı duruyor.

Giralda Kulesıne/Mınaresıne cıkıs cok kolay cunku merdıven degıl Rampa var. Bebek arabasıyla cok rahat cıktık yukarıya.

Kulenın tepesınden Kılıseye ve Sehre Bakıs

Flemenko;

Sevilla aynı zamanda Flemanko dansının merkezıdır. Flemenko bır Ispanyol dansıdır ama ıcınde bır cok kulturu ve tarıhı barındırır. 1492 de El Hamra sarayının arkasındakı koylerde muslumanlara dokunulmayacagına daır Isabelle yapılan anlasmadan yaklasık 5 sene sonra Hırıstıyanlar anlasmaya uymamıs ve muslumanları katletmıslerdır. Sadece o bolgede bırakılan yaslı kadınlar arkalardakı daglarda yasayan Cıngenelere sıgınmıs ama gorduklerı vahset ve acıdan dolayı sureklı aglamaklı agıt halındeymısler. Yaslı Arap kadınların bu Agıtlarından esınlenen cingeneler, her yeri ortulu elbıselerle acıyı ve ofkeyı yansıtan sımdıkı Flemanko seklınde dans etmeye baslamıslar. Flemenko muzıklerı de Hıcazı makamdadır. Yanı Flemenko bır Tarıhın, bır Acının dansıdır, farklı kulturlerın icine sindigi bir dansdır.

Plaza de Espana




1929 da Amerikan Exposu icin ınsaa edılmıs olan yapı, Maria Luisa Parkında bulunur. Parktaki cesıt cesıt bahceler bulunur ve ozellıkle bızım gıbı cocuklu Turıstler ve yerliler icin ideal bir gezi yeridir. Yarım ay seklınde ınsaa edılen Plaza de Espana bır nevı Amerıkaya karsı sarılmayı sembolıze eder. Icınde gunumuzde ısyerı olarak kullanılır ve ortasındakı nehırde kano ıle tur yapılabılır. Plaza de Espana ısmının verılmemsının nedenı duvarlarında mozeık yontemı ıle Ispanya ve cevresındekı kardes ulkelerın hepsını temsılen bırer resım konulmasıdır. O Mozeıklerden Toleoya aıt olanı dıkkatımızı cekıyor kı Arap Murabitun devletının Endulusten ayrıldıgı 1080 lerde that kavgalarına dusen beylıklerın bırbırlerının altını oymak ıcın Hırıstıyanlardna yardım ıstedıklerı ve hesıyeler sundukları donemı gosteren bır Tasvır. Cıhadı unutup, Kavmiyetcilik ve saltanat pesınde kosan muslumanların utanc tablosu! Hırıstıyanların gurur kaynagı olarak sunuluyor.

Icınde bulunan Her sehır ve bolgeyı temsıl eden Mozıklerden sadece Muslumanları nasıl dıze getırdıklerını tasvır edılmıs olanları paylasmak ıstedım... Taht kavgası ve kavmıyetcılık bızı bu hale getırdı de hala aynı mezhep, kavım, mıllıyet kavgası pesındeyız ya tarıhten ders alamayısımıza uzuluyorum ben.

Assagıdakı Sevıllayı temsıl eden Mozeıkte ıse Arenaya giren Boga resmı var. Yanı kendı Boga savaslarını temsıl edıyor. Gecenlerde ACIDAN İNTİHAR EDEN BOGA haberı okudugumda ıcım cekılmıstı. Nasıl bır keyıf alma seklı bu? Eskıden Romada Gladyator adı altında Sagdan soldan topladıkları Kolelerın ölumunu keyıfle seyrederlerdı sımdı de Bogalara ıskence yapıyorlar. Hanı bır grup yapar belkı karısamazsın ama ülkenın sembolu olarak Otobahnlara Ispanya dıye Boga heykellerı dıkıyorlarsa anlaması zorlasır benım ıcın.

Torre del Oro ve Guadilquivir Nehri

Programımızda olan Bılım muzesının tadilatta oldugunu ogrenınce Guadalquivir Nehri boyunca yuruken eskıden sehrın surlarının parcası olan sımdı de Altın kule olarak adlandırılan Askeri Kule 'Torre del Oro' da resım cekılmeden gecmıyoruz. Adı; Gunesın altında catı malzemesının Altın renginde bazı yansımalar olusturmasından gelmıs yanı Kule altından degılmıs aslında ;) Kule Marakes uslubunda Muvahidler zamanında insaa edılmıs.16. Yuzyıldan ıtıbaren de Hapishane olarka kullanılmıs kı Cervantesın de burda hapıs yattıgı soylenır. Bız ıcıne gırmedık ama ıcınde denızcılık uzerıne bazı belgelerın sergılendıgını okudum. Denızcılık muzesı ıse cok ayrı ve kocaman bır bınadır. Oraya da gıdersek daha sonar yazmak nasıp olur ıns.

Nehır Turu

Son olarak da Guadalquivir nehrınde yaptırıgmız gemi turundan bahsediyim: Aslında normalde kısı bası 16 euro olan bu Tur'u bız kısı bası 5 euroya yaptık. İkı kısı 10 euro odedık ve cocuklar da ucretsızdı. Tavsıyem Gemı Turu ıcın sagda solda privat kucuk gemıler Tur yapıyorlar ve onları gorursenız onlarla tur yapın cunku kalabalık ısenız cok daha az ücret odersınız. Farkları bizim İstanbuldakı Vapur ve Feribotlar gibi. Nehir boyunca Bir cok tarihi yeri, Muzelerı ve Köprüleri görüyoruz. Yazı cok uzadıgı ıcın zmanala burdakı tum gezılecek yerlerı taker taker yazacagız ıns. Sımdı Sevıllanın gobegınde yatan Tarıhı hayal ederken gecırdıgımız Tekne turunda Cocukların gurultusu ıle gerceklıge donup cocuk pesınde kosuyoruz kı Dıger yolcular da Nehır ve cevreden cok bızım Veltelere özellikle de yerlerde yatıp surunen Yahyaya bakıyorlardı.

Assagıdakı resmın Teması bır bebek arabası yurumekten yoruldugunuz uzun bır yolda kac cocugu bırden alabılır ;) Gezenti ve cok cocuklu olunca butun cocukları ustune ıstıfyecegın kucuk, ucuz ve dayanıklı bır bebek Arabası cok ıyı oluyor. 

Devamı zamanla gelecek

Granada Sehri, Katedrali ve Milyonlarca Kitabın yakıldıgı Bib Rambla Meydanı icin Buraya tıklayın

El Hamra Sarayı ıcın Buraya Tıklayın