Macaristan Tarih Turu: Mohac, Zigetvar ve Pest.

Selamünaleyküm cemaat-i Macaristan J

Macerıstana Vıyanadan gıdıs yolunda kı Ruzgar gullerı

Dıye baslık atarak gezımızı ozetledıgım bır yazıyı gondermısım zamanında bırlıkte Macarıstanı gezdıgımız grup arkadaslarıma. Grup arkadaslarım derken bırlıkte aynı yurtta kalıp yaklasık aynı dertlerı paylastıgımız okul arkadaslarıma. Zamında Vıyanadakı cok degerlı hocamız Ihsan sureyya Sırma ıle Macarıstanda Tarıhı konseptlı bır gezı duzenlenmıstı. Tabıkı Ihsan hoca ıle bır yerı tarıhı acıdan gezmek fırsaıtnı kacırmanın en buyuk aptallık oldugunu bıldıgım ıcın sartları zorlayıp gezıye katıldım. Vıyana Macarıstan arası henuz Vıze uygulanan son sene 2006 da benı araba tuttugu halde yolda cekecegım sıkıntıyı goze alıp gıttıgım gezıyı ve Ihsan hocanın anlattıklaırnı daha sonra sıcagı sıcagına yazmısım ve sımdı e- Maılımde buldum. Allah hocamızdan razı olsun..

Gelelım yazıya ve notlarımıza.:

04.06.06 Pazar saat 06.00 itibariyle Otobüsümüz yurdumuzun önünden kalktı ve Peşt’ deki Seçnek kalesini gördüğümüz bir yerde WC molası yaptık. Tabii caddenin ortasında Seçnek kalesine nazır İhsan Hoca ile Fotoğraf çektik, Seçnek kalesi Karolin tarafından yaptırılmış 1906 yılına kadar Osmanlının bir Garnizonu olarak kullanılmış. Peşt şehrinin Özelliği Osmanlının Budapeşte gibi büyük bir sancak beyliğı olmasıydı… Ve otobüsümüz tekrar kalktı ve kalkış o kalkış L.

 

Tekrar mola beklesekte Otobüs durmaya yanaşmadı pek, herkesin içi dışı karıştıktan sonra (ya da sadece benı araba tuttugu ıcın bana oyle geldı) toplam 6 saatlik yolculuğumuzun sonunda Kanuninin iç organlarının mezarının bulundugu Macar-Turk Barıs Parkında durduk; Tabii o kadar yolu çektiğimize değdi. Süleyman Demirel zamanında Kanuninin doğumunun 500. yıldönümü anısına yaptırılmış. Orda Kanuninın ve Macristan Kumandanının Büstlerini gördük, Büstleri bir Türk Heykeltıraş yapmış olmasına ragmen bir kumandanla bir padişah için eşit büyüklükte Büstler yapmak ne kadar doğru? ( Zaten bence Kanuninin Büstünü daha küçük yapmışlardı )…
 

 

Dostluk parkının gırısı

 

 Kanuni ve Macar kralının Bustlerı (sızce de Kanunı daha kucuk degıl mı?)

 

Kanunının Bustunun yan tarafına Osmanlı Turası yapılmıs.

Sagda Kanuni Sultan Suleymanın İc organlarının gomuldugu yer. Solda da tabelası.

 

Kanuni 1. Viyana Kuşatması sırasında eceliyle vefat edince Sokullu Mehmet paşa ordu dağılmasın ve Padişah değişikliği nedeniyle maaşlarına artırma istemesinler diye Kanuninin cesedini bir Yahudi doktora mumyalattırıyor. Ve Yahudi doktoru da öldürtüyor. Böylece Kanuninin ölümünü sadece Sokullu bildiği için uzun bir süre ordudan ve milletten Kanuninin ölümü gizlenerek oğlu Mehmet paşa gelince hem Askerlerin maaşlarını getirip hem de padişahlığı devralınca ordu da problem cıkmıyor.

 

Sagda Kanunının Sembolik Turbesı solda da Kanunının mezarı.

Daha sonra pest in 33 km batısında olan Zigetvar yolunda camiden çevrilmiş bir kilisede durduk ama kilise kapalıydı, Ben hayatımda ilk defa camiden çevrilmiş bir kilise görmus oldum. Hani Osmanlı fethedıp daha sonra cekıldıgınde gerıde bıraktıgı bırcok camıı kılıse olmustur ya bu da onlardan bırı. Kılısenın dıs gorunusunden cok eskı oldugu bellı oluyor bayagı yıpranmıs.
 

Oradan Zigetvar’a gittik ilim aşkıyla yanıp tutuşan bizler İhsan hocanın peşine kalelere çıkıp bol bol fotoğraf çektik orada yine camiden çevrilmiş bir müze vardı. Kanunı Sultan Suleyman Zıgetvarı fethettıkten sonra oraya hemen bır cammı yapılmıs 'Sultan Suleyman Camıı' tabı orası su an harap edılmıs halde Osmanlı gerı cekıldıkten sonra talan edılmıs olan burası sımdı muze olarak kullanılıyor.

 

Sımdı Muze olarak kullanılan Sultan Suleyman Camıının mınare kısmındakı orjınal taslar hemen kendını bellı edıyorlar.

 

2.50 € giriş parası ödeyerek müzeye girdik ama maalesef bazı yerlerde tek tük zar zor Arapça yazılar görülebiliyordu son haddine kadar yok etmeye çalışmışlar bizden kalan mirası L Müzedeki görevli teyze bize Ucretsız Kart dağıttı J

Assagıda Camiinin bayagı tahrıp olmus Mıhrabı ve tek tuk secılebılen arapca yazılar var.

 

 Muzede Zigetvar kalesının fethı ve Mohac muharebesı ıle ılgılı genel tarıhı Tasvırler var.

 

Assagıda da Kanuninin Tavirlerı var.

 

 Assagıdakı cadır Muzede resmedılmıs Kanunının Svas sıraısndakı Cadırı.

 

 Bunlar da savasta kullanılmıs Toplar

 

 Muzeden bir Kesit

 

Bunlar da Zigetvar kalesınden:

 

 

Ve kısa bir süre sonra Mohaç meydan muharebesinin olduğu alanda yapılmış buyuk bir Savas Muzesıne gittik müze olabileceği en sade haldeydi; savaşın olduğu alan da tahtadan yapılmış birçok sembolik Anıt vardı bunlar savaşa katılan ülkeleri ve alt birimlerini temsil ediyordu ve bataklık cevresınde oldugu ıcın çok sinek vardı L Zaten savası 1.5 saate kazanmamaızın en buyuk nedenlerınden bırı de bataklık olmasıymıs. Bır cok asker bataklık sartlarında olmusler. Burası Mohac kentıne 5 km uzaklıkta.

 

Assagıdakı Tasda Ikı tarafın savas stratejılerı ve savas konumları resmedılmıs.

 

Mohaç Savaşı (28 Ağustos 1526) tarihinde Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusuyla Macar ordusu arasında yapılmış bir savaştır.

Kanuni Sultan Süleyman Osmanlı ordusunun başında olmakla birlikte, savaşta Osmanlı'nın büyük vezirleri de vardı. Dünyanın en kısa süren meydan muharebesi olduğu söylenmektedir (2 saat). Ağır Macar yenilgisiyle sonuçlandı. Toplam 8.000 kişi öldü Osmanlının kaybı 760 kişidir, 7 orduya karşı Osmanlının savaşı 2 saatte kazanmasının nedeni ilk defa bu savaşta Hilal şeklini andıran savaş tekniğini kullanmasıdır. Macar Kralı 2. Lui burada bataklıkta boğularak can verdi L.

Usta şairimiz Yahya Kemal Beyatlı’nın kaleminden ifade edecek olursak savaşı:

Mohaç Türküsü

Bizdik o hücumun bütün aşkıyle kanatlı;
Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı.

Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle,
Canlandı o meşhur ova at kişnemesiyle!

Feşin daha bir ülkeyi parlattığı gündü;
Biz uğruna can verdiğimiz yerde göründü.

Gül yüzlü bir afetti ki her pusesi lale;
Girdik zaferin koynuna, kandık o visale!

Dünyaya veda ettik, atıldık doludizgin;
En son koşumuzdur bu! Asırlarca bilinsin!

Bir bir açılırken göğe, son def'a yarıştık;
Allaha giden yolda meleklerle karıştık.

Geçtik hepimiz dörtnala cennet kapısından;
Gördük ebedi cedleri bir anda yakından!

Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle beraber;
Bizler gibi ölmüş o yiğitlerle beraber.

Lakin kalacak doğduğumuz toprağa bizden
Şimşek gibi bir hatıra nal seslerimizden!

Gazi Kasim bey Camii

Mohaçtan sonra arkadaşlar biraz Otobüsle biraz da yürüyerek Gazi Kasım Bey Cami’ne gittik, Kiliseye çevirmişler. Camimizi Kiliseye çevirmiş olan çok sevgili Macar dostlarımızı bir süre ayin yaparken seyrettik ve camii içinde Arapça besmeleyle Macarca Fatiha süresinin varlığını fark ettik bazı yerlerde Arapça yazılar hala görülebiliyordu. Ne yazık ki orası şuan bir Kilise olmuş

 

Kiliseden çıktıktan sonra Minaresi hala muhafaza edilen Yakovalı Hasan Pasa camiine doğru yürürken yolda Minarett isminde bir restoran gördük ve Restoran’ın amblemi minare şeklinde olunca biz tamam kesin yaklaştık minareli camiye diyerekten sevinerekten yolumuza devam ederken Minarett Restoranın hemen yanında Memil Ferdi Paşanın yaptırdığı bir Hamamı gördük fotoğraflar çektik

Oradan da Aşağıya doğru ilerleyerek nihayetinde Orjınal Minaresi ile muhafaza edılen tek camiiyi gördük.

Bir Binanın hemen yanında Minaresi görülmeyecek kadar küçük mü desem yanındaki bina Minare yi kapatacak kadar büyüktü mü desem bilmiyorum ama ikisini de desem doğru olur.

 

İşte bu Camii Yakovalı Hasan Cami’de Müze olmuş ama kapalıydı maalesef giremedik.

Dönüşte bazılarımız sahibinin Anne tarafının Müslüman olduğu bir yerden Dondurma, bazılarımız da İhsan Hocayla birlikte bir kahve de oturup kahve içtik, artık oralara kadar gidip bir Kahve içemedik demeyeceğiz. Sonra hepimiz Otobüsümüze bindik. Saat tam 20.00 da Otobüsümüz Budapeşte ye doğru hareket etti. Bu arada yolda Balaton gölünün yanından geçerken İhsan hoca bu Göl hakkında şöyle bir açıklama yaptı: Balaton gölünde rivayete göre Osmanlılar Gölü enlemesine düşünürsek gölün bir ucundan diğer ucuna gölün altından Tünel yaptırdığı söyleniyor, kayıtlarda da bu var Tünelin bir ucu bulundu ama diğer ucu henüz bulunamadı.

İhsan Hocadan Not aldıgım bazı Noktalar:

145 yıllık Osmanlı idaresine rağmen Maceristanda hiçbir eserle karşılaşılamıyor Osmanlıya ait tüm eserler Osmanlı çekilikten sonra yağma edilmiş.

1906 da ilk Belgrad kuşatmasında başarısız olduğumuzda Papa tarafından Macaristan kralına Avrupa’nın kurtarıcısı unvanı verilir ve Kilisede Vaftiz edilir, bütün Avrupa da 1. Belgrad kuşatmasından gelen adetle saat 12.00’de Çanlar çalınır.

Bir de yanımızda gelen Yılmaz Bey’in İhsan hocaya bazı soruları olmuştur
 

Soru: Osmanlıda bir Padişah ya da Veziri kolaylıkla kelle vurdurtabiliyordu bunun İslam’da yeri var mı?

Hoca: Bunun İslam’da yeri yoktur. Mesela Zembilli Ali Efendi Yavuz Sultan Selim zamanında Şeyh-ul İslamlık yaparken ( bir de Kanuni zamanındayken şeyh-ul İslam’dı ) Yavuz 400 Müslümanı İdam emri veriyor Bu durum üzerine Zembilli kapıyı tekmeleyerek içeri girip ‘Sen nasıl bu kadar insanın ölümüne karar verirsin’ diyerek emri bozduruyor.

Soru: Fatih Sultan Mehmet döneminde Türk beylikleri çok bölünüyor devletler yıkılıyor diye o dönemin Şeyh-ul İslam’ından Kardeş katli caizdir diye Fetva alınıyor. Dayanağı da Kuran’da ki bakara suresi 191de ‘Fitne Katilden şiddetlidir’ ayetidir. Bu yanlış uygulama sonucu saltanatla birlikte kardeş katli devam ederken bu yüzden birçok şehzade delirmiştir.

Hoca: Bunun gibi Haremlerde bekçi olsun diye Afrika’dan insan getirip kısırlaştırmaları da İslam’da büyük bir cinayettir… Ve bunun gibi Birçok konuda Sohbet ettıler ama benı araba tuttugu ııcn konusmalara dıkkat kesılıp herseyı not edemedım.

Pest Sehrinde Yururken cektıgımız kareler:

En Sonunda da Budapeşte’den geçerken Otobüs gece saat 23.00 civarı olduğundan ışıklandırmayla birlikte müthiş bir manzara temaşa etmiş olduk, eski Karls Brücke’nin üstünden geçtik, Atatürk parkı’nın yanından geçtik, Meclis bina’sı, Kiliseler… Ve daha bir sürü şey vardı ve her yeri doğru düzgün ne fotoğraf çekebildik ne de anlayabildik.  (Ama daha sonra tekrar ılk ogluma hamıleyken ayrıca bır Macerıstan gezısı yaptık)
 

Gezide İhsan hoca hepimizden dinç çıktı Maşallah, biz uykulu gözlerle gezinin sonunu getirirken hocanın gözlerinde o kadar yorgunluk emareleri yoktu…

Toplam 21 saatlik gezinin sonunda gerıye sımdı guzel hatıralar kaldı...

Sımdı dusunuyorum da eskı gunler ne kadar da dolu dolu gecermıs. Bu yazıyı ve resımlerı buldugumda cok heyecanlandım ve sevındım... Iyıkı herseyı  not etmısım.